Đấu giá tài sản là phương thức chủ yếu của hoạt động phát mại tài sản, được áp dụng khá rộng trong nhiều lĩnh vực của một xã hội có nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần. Tài sản được phát mại bằng hình thức đấu giá công khai sẽ đến được với những tổ chức cá nhân thực sự có nhu cầu sở hữu, bảo đảm giá trị hàng hóa của tài sản, quyền và lợi ích hợp pháp của các bên, hạn chế tiêu cực, góp phần thúc đẩy nền kinh tế thị trường phát triển, đồng thời nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước trong lĩnh vực phát mại tài sản.

Đáp ứng yêu cầu thực tiễn của xã hội trong thời kỳ đôi mới, ngày 19/12/1996, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 86/CP về Quy chế bán đấu giá tài sản, trong đó có quy định về việc thành lập các Trung tâm Dịch vụ bán đâu giá tài sản tại các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Tại Lào Cai, cách đây trên 24 năm, ngày 06/11/1998, Uy ban nhân dân tỉnh đã ban hành Quyết định số 293/1998/QĐ.UB về việc thành lập Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản tỉnh Lào Cai. Theo Quyết định đã nêu, Trung tâm là đơn vị sự nghiệp có thu, có tư cách pháp nhân, có tài khoản và con dấu riêng, do Sở Tư pháp trực tiếp quản lý về tổ chức và nghiệp vụ. Chức năng, nhiệm vụ, phạm vi hoạt động của Trung tâm: Tô chức bán đấu giá các loại tài sản do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật; Tổ chức bản đầu giá các loại tài sản do các cơ quan, tổ chức, cá nhân có yêu cầu bán đấu giá theo quy định của pháp luật; Tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trên địa bàn thành phố; Làm dịch vụ đầu giá các loại tài sản khác cho các tổ chức, cá nhân có yêu cầu. Trụ sở đầu tiên của Trung tâm tại số 143 đường Hoàng Liên, phường Cốc Lếu, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai (Trong khuôn viên của Sở Tư pháp tỉnh Lào Cai). Thời gian đâu đi vào hoạt động, cũng như một số Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản tại các địa phương khác thành lập cùng thời điểm, Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Lào Cai gặp không ít khó khăn.

Hoạt động đấu giá tài sản là một lĩnh vực rất mới, quy định của pháp luật về hoạt động này còn thiếu, chưa chặt chẽ, còn nhiều chồng chéo, bất cập. Mặt khác, nhận thức của các cơ quan, đơn vị nhà nước, các tổ chức kinh tế, 2 doanh nghiệp cũng như của người dân về lợi ích, tầm quan trọng của hoạt động đầu giá còn hạn chế. Do đó, Trung tâm tiếp nhận rất ít yêu cầu ký kết Hợp đồng ủy quyền bán đấu giá tài sản. Về tổ chức của Trung tâm còn có xáo trộn (có 01 biên chế chính thức, 03 cán bộ của Sở tư pháp kiêm nhiệm), trụ sở làm việc chật chội, không ổn định, đời sống của cán bộ, công chức, người lao động của Trung tâm gặp nhiều khó khăn. Ngân sách Nhà nước đã phải chi trả gần như toàn bộ quỹ lương cũng như các khoản chi hoạt động thường xuyên của Trung tâm.

Được sự quan tâm của Ủy ban nhân dân tỉnh, Sở Tư pháp, từ năm 2010, Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Lào Cai được bố trí tiếp nhận ½ trụ sở Sở Công thương cũ; đến tháng 6/2017 Trung tâm được chuyển đến trụ sở mới tại tổ 5, phường Nam Cường, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai, nhà làm việc 02 tầng cùng các trang thiết bị đồng bộ bảo đảm hoạt động của Trung tâm ổn định, lâu dài. Ngày 18/5/2018, Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai có Quyết định số 1479/QĐ- UBND về việc kiện toàn đổi tên Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản thành Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản trực thuộc Sở Tư pháp tỉnh Lào Cai. Theo Quyết định đã nêu, về mặt tài chính, Trung tâm là đơn vị sự nghiệp tự bảo đảm toàn bộ chi phí hoạt động; về nhiệm vụ chủ yếu của Trung tâm: Ngoài việc tổ chức đấu giá các loại tài sản theo quy định của pháp luật, Trung tâm còn thực hiện một số nhiệm vụ khác do Uy ban nhân dân tỉnh giao. Cùng với sự phát triển của pháp luật về đấu giá tài sản, nhận thức của xã hội về lợi ích, tầm quan trọng của hoạt động đấu giá tài sản, sự cố gắng của lãnh đạo, viên chức, người lao động của Trung tâm, hoạt động của Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Lào Cai từng bước đi vào ôn định và ngày càng phát triển.

Đến nay tổng số cán bộ, viên chức và người lao động của Trung tâm là 08 người, trong đó, 08 người có trình độ đại học. Trung tâm hiện có 03 Đấu giá viên, được đào tạo bài bản. Ngân sách nhà nước tỉnh chỉ cho hoạt động của Trung tâm giảm dần theo các năm từ khi thành lập đến năm 2017. Đồng thời với việc nộp ngân sách năm sau cao hơn năm trước, đến năm 2017, Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Lào Cai là một trong 10 Trung tâm (trên tổng số gần 60 Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản trên toàn quốc) tự chủ 100% kinh phí hoạt động.

1. Khái quát đặc điểm, tình hình

Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Lào Cai được thành lập theo Quyết định số 293/1998/QĐ-UBND, ngày 06/11/1998 của Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai. Đến nay đã được đổi tên tại quyết định số 1479/QĐ-UBND ngày 18/5/2018 của UBND tỉnh Lào Cai. Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản có chức năng đấu giá các loại tài sản quy định tại Luật đấu giá tài sản và các văn bản pháp luật khác có liên quan trong lĩnh vực đâu giá tài sản.

2. Trụ sở giao dịch tại, Tổ 5, phường Nam Cường, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai.

Trong quá trình hoạt động, Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Lào Cai từng bước khẳng định được vị trí và trò, đảm nhận và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao, tổ chức các cuộc đấu giá theo quy định của pháp luật, tham mưu cho Sở Tư pháp, Ủy ban nhân dân tỉnh trong lĩnh vực quản lý nhà nước về hoạt động đấu giá tài sản tại địa phương. Qua hoạt động đầu giá đã thể hiện tính công khai, minh bạch, hạn chê tiêu cực góp phân tăng thu cho ngân sách nhà nước. Công tác đấu giá từng bước đi vào nề nếp có sự chỉ đạo thống nhất, sự phối hợp hiệu quả của các Ngành, các cấp trong việc chuyển giao các loại tài sản đầu giả trong tỉnh cũng như các đơn vị ngoài tỉnh. Từ việc đánh giá cao những kết quả mà Trung tâm đạt được, nhằm tạo điều kiện tốt nhất để đơn vị phát huy vai trò cũng như việc tổ chức thực hiện, ngày 12/5/2017 Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai ban hành Quyết định số 1629/QĐ-UBND về việc điều chuyển trụ sở cho Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản tỉnh Lào Cai. Trụ sở mới sau khi xây dựng, cải tạo lại nằm ở trung tâm tỉnh lỵ, tọa lạc trên diện tích 1.000m2 bao gồm nhà 02 tầng diện tích xây dựng 400m2 với 05 phòng làm việc trong đó có 01 hội trường sức chứa 100 người với đầy đủ các trang thiết bị, có hệ thống camera giám sát đảm bảo cho các cuộc đấu giá các loại tài sản có giá trị lớn với nhiều người tham gia bảo đảm được công khai, minh bạch, đúng pháp luật.

3. Phạm vi, đối tượng, tính chất hoạt động của đơn vị

Tài sản đấu giá bao gồm:

- Tài sản để thi hành án theo quy định của pháp luật về thi hành án;

- Tài sản là tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tịch thu sung quỹ nhà nước theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính;

- Tải sản bảo đảm trong trường hợp pháp luật về giao dịch bảo đảm quy định phải xử lý bằng đầu giá;

- Tài sản nhà nước được xử lý bằng đấu giá theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gồm:

+ Tài sản là quyền sử dụng đất trong trường hợp Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất được đấu giá theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

+ Tài sản thanh lý của các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp nhà nước được bán thanh lý theo quyết định của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

+ Tài sản là trụ sở làm việc hoặc tài sản khác gắn liền với đất phải phá dỡ theo quyết định của cơ quan hà nước có thẩm quyền và các trường hợp khác theo quy định của pháp luật (Luật quản lý, sử dụng tài sản nhà nước).

- Tài sản khác phải đấu giá theo quy định của pháp luật, tài sản do các tổ chức và cá nhân ủy quyền.

Được xác định là một trong các đơn vị đầu mối triển khai thực hiện việc thu ngân sách cho tỉnh dưới sự lãnh đạo Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh, Sở Tư pháp. Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Lào Cai đã được sự quan tâm rất lớn của các ngành, các cấp trong tỉnh, theo đó để thống nhất thực hiện theo Luật đấu giá tài sản có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2017.

4. Cơ chế hoạt động của đơn vị

Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Lào Cai là đơn vị sự nghiệp có thu, hoạt động theo cơ chế tự trang trải 100% kinh phí. Trong quá trình hoạt động, đơn vị chịu trách nhiệm trước pháp luật các quy định về đấu giá tài sản, đền bù thiệt hại do lỗi của đấu giá viên gây ra.

5. Về tổ chức bộ máy, biên chế

- Từ năm 2018 đến nay, Trung tâm được giao 08 biên chế, số có mặt 08.

- Cơ cấu tổ chức bộ máy gồm có: Giám đốc, 01 Phó giám đốc (Giám đốc, Phó giám đốc là đấu giá viên), kế toán chuyên trách, các chức danh khác theo chế độ kiêm nhiệm và 01 đấu giá viên. Thực hiện quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính theo Nghị định 141/2016/NĐ-CP ngày 10/10/2016 của Chính phủ quy cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực sự nghiệp kinh tế và sự nghiệp khác. Kinh phí hoạt động của Trung tâm được tỉnh giao thực hiện tự chủ toàn phần theo Nghị định 141/2016/NĐ-CP ngày 10/10/2016 của Chính phủ quy cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực sự nghiệp kinh tế và sự nghiệp khác.

Trung tâm hiện có 03 đấu giá viên có nhiều năm kinh nghiệm, nhiệt tình công tác, có kiến thức tổng hợp Luật chuyên ngành, kỹ năng điều hành các cuộc bán đấu giá linh hoạt, hợp lý đã trực tiếp tổ chức điều hành hàng trăm cuộc bán đấu giá lớn nhỏ thể hiện được bản lĩnh, tính công khai minh bạch đáp ứng yêu cầu của một cuộc đấu giá. Từ khi đơn vị được thành lập cho đến nay, trong quá trình hoạt động không để xảy ra thất thoát thiếu hụt tài sản, không có đơn thư khiếu nại về quy trình, thủ tục đấu giá tài sản, tài sản được bán đều tăng so với giá khởi điểm, thủ tục bàn giao nhanh chóng thuận lợi tạo được niềm tin cho khách hàng cũng như đơn vị có tài sản chuyển giao, được các ngành cũng như Ủy ban nhân dân tỉnh đánh giá cao và là đơn vị thu ngân sách cao cho tỉnh trong lĩnh vực đầu giá quyền sử dụng đất.